شکستگی لگن چه مشکلاتی دارد؟

مفصل ران یا هیپ در محل اتصال لگن و ران قرار گرفته و شکستگی های آن بخصوص در سنین بالا شایع هستند. شکستگی های مفصل ران معمولا به علت زمین خوردن ایجاد میشوند و عواملی مانند پوکی استخوان موجب افزایش احتمال بروز آن میشوند.

به علت اینکه این شکستگی ها بیشتر در سنین بالا اتفاق میفتند وقوع آنها میتواند تاثیرات منفی بالقوه ای در توانایی راه رفتن فرد برای همیشه ایجاد کند. شکستگی های مفصل ران شایع ترین نوع شکستگی های لگن هستند و در بسیاری از مواردی که میشنوید کسی دچار شکستگی لگن شده همین مفصل ران وی دچار آسیب شده است.

آناتومی مختصر مفصل ران

مفصل ران یک مفصل سینوویال توپ و کاسه ای ball and socket joint است که وظیفه آن اتصال ران به لگن متصل است. این مفصل از کنار هم قرار گرفتن سر استخوان ران در داخل حفره استابولوم لگن بوجود میاید. مفصل ران هم پایداری و هم دامنه حرکتی زیادی دارد.

این مفصل بسیار قوی است و به راحتی دچار دررفتگی و شکستگی نمیشود و آسیب به آن معمولا مستلزم وارد شدن نیروهای بزرگی است مگر اینکه استخوان های آن دچار پوکی شده باشند که میتوانند با نیروی مختصری مانند زمین خوردن هم شکسته شوند

سر استخوان ران بالاترین قسمت استخوان ران است که به شکل یک کره یا گوی است. سر استخوان ران به توسط گردن استخوان ران به قسمت های پایین تر استخوان ران متصل میشود. در پایین گردن استخوان ران دو برجستگی استخوانی به نام های تروکانتر بزرگ و تروکانتر کوچک وجود دارند که محل اتصال عضلات مهم و قوی لگن هستند. تروکانتر بزرگ تنها قسمت مفصل ران است که میتوان آن را از روی پوست لمس کرد. استخوان تنه ران در زیر تروکانتر ها را ناحیه ساب تروکانتریک مینامند

علل شکستگی مفصل ران در ناحیه لگن

مفصل ران معمولا بدنبال زمین خوردن یا به علت وارد شدن مستقیم ضربه به قسمت کناری لگن ایجاد میشود. بعضی بیماری ها مانند پوکی استخوان Osteoporosis یا ابتلا به بعضی سرطان ها میتوانند استخوان این ناحیه را به قدری ضعیف کنند که با نیروی کمتری دچار شکستگی شود. وقتی ضعف استخوان خیلی شدید باشد حتی با ایستادن یا راه رفتن هم استخوان های این ناحیه میتوانند دچار شکستگی شوند.

علائم شکستگی لگن در مفصل ران

مهمترین علامت شکستگی های مفصل ران در ناحیه لگن احساس درد در ناحیه بالای ران یا در کشاله ران است. درد بیمار با هر حرکتی که به ران میدهد بیشتر میشود و او سعی میکند ران خود را تا جای ممکن بیحرکت نکه دارد. بخصوص خم کردن و چرخش ران بسیار دردناک میشود.

وقتی که شکستگی لگن در مفصل ران بدنبال ضعیف شدن استخوان در این ناحیه ایجاد میشود مثلا موقعی که بیمار پوکی استخوان دارد یا به علت متاستاز سرطانی، استخوان این ناحیه ضعیف شده است بیمار ممکن است درد گنگی را در ناحیه کشاله ران چند هفته قبل از ایجاد شکستگی احساس کند.

علامت دیگر شکستگی مفصل ران کوتاه شدن اندام تحتانی است. در بیماری که دچار شکستگی مفصل ران شده پای شکسته شده کوتاه تر شده و معمولا به سمت خارج چرخش پیدا میکند. بعد از گذشت چند روز از شکستگی ممکن است ورم و خونمردگی در پوست قسمت خارجی و جلویی ناحیه لگن دیده شود.

بیماری که دچار شکستگی لگن در مفصل ران شده در غالب موارد توانایی راه رفتن را از دست میدهد مگر در مواردی که شکستگی بسیار جزئی و با جابجایی کم باشد که بیمار حتی با وجود شکستگی ممکن است بتواند راه برود البته موقع راه رفتن درد خواهد داشت.

تشخیص شکستگی لگن در مفصل ران

اساس تشخیص شکستگی های مفصل ران تصویربرداری Imaging است. البته پزشک میتواند با معاینه بیمار قرینه هایی در مورد وجود این شکستگی پیدا کند مثل کوتاه شدن پا یا چرخیدن پا به سمت خارج یا ورم و خونمردگی در ناحیه لگن ولی تشخیص نهایی و قطعی همیشه با تصویربرداری است

اساسی ترین روش تصویربرداری برای تشخیص شکستگی های لگن رادیوگرافی ساده است. با کمک رادیوگرافی ساده در غالب موارد میتوان شکستگی های مفصل ران را تشخیص داد. در مواردی که شکستگی بسیار خفیف باشد ممکن است رادیوگرافی ساده چیزی را نشان ندهد. در این موارد و وقتی درجه شک پزشک به شکستگی بالا است وی از روش های دیگر تصویربرداری مانند سی تی اسکن CT scan و ام آر آی MRI استفاده میکند.

انواع شکستگی لگن در مفصل ران

شکستگی های هیپ یا مفصل ران را برحسب محل آناتومیک آنها به سه دسته شکستگی های گردن استخوان ران و شکستگی های اینترتروکانتریک و شکستگی های ساب تروکانتریک تقسیم میکنند

شکستگی های گردن استخوان ران Femoral neck fractures : این دسته از شکستگی های مفصل ران را شکستگی های داخل کپسولی هم مینامند. علت این نامگذاری این است که قسمت اعظم گردن استخوان ران در داخل کپسول مفصل قرار دارد پس شکستگی های گردن استخوان ران داخل کپسول مفصلی است ولی شکستگی های پایین تر یعنی شکستگی های اینترتروکانتریک و ساب تروکانتریک خارج کپسولی محسوب میشوند.

شکستگی های گردن استخوان ران ممکن است موجب کوتاهی پا یا چرخش پا به بیرون نشوند. این شکستگی ها معمولا خوب جوش نمیخورند و بعد از وقوع آنها احتمال سیاه شدن سر استخوان ران وجود دارد. این خصوصیات به علت مشکلاتی است که در خونرسانی سر و گردن استخوان ران وجود دارد. این نواحی خونرسانی خوبی ندارند.

شکستگی های اینترتروکانتریک intertrochanteric fracture: این شکستگی ها در ناحیه ای از بالای استخوان ران ایجاد میشود که به آن ناحیه اینترتروکانتریک میگویند. در زیر گردن استخوان ران دو برجستگی استخوانی به نام های تروکانتر بزرگ و تروکانتر کوچک وجود دارد که محل اتصال تاندون های عضلات بسیار قوی ناحیه لگن هستند. شکستگی هایی که در در اطراف این برجستگی های استخوانی ایجاد میشوند را شکستگی های اینترتروکانتریک میگویند.

این شکستگی ها معمولا در افراد مسنی ایجاد میشوند که استخوان های ضعیفی دارند. در غالب افرادی که دچار این شکستگی ها میشوند پا کوتاه شده و به خارج چرخش پیدا میکند.

شکستگی های ساب تروکانتریک subtrochanteric fracture : این شکستگی ها در قسمت های بالایی تنه استخوان ران و در زیر تروکانترهای استخوان ران ایجاد میشوند. درمان آن تقریبا در غالب موارد جراحی تعویض مفصل ران است. احتمال جوش نخوردن در این شکستگی زیاد است.

گاهی اوقات شکستگی های لگن در مفصل ران در بیش از یک ناحیه ایجاد میشود مثلا شکستگی میتواند هم در ناحیه اینترتروکانتریک و هم در ناحیه ساب تروکانتریک باشد.